Wednesday, 16 December 2015

Ebrenn y'n nos mis Kevardhu 2015

The folllowing is my 'Ebrenn y'n nos' (Sky at night in Cornish) contribution that I prepared December 2015. Apologies that I haven't managed to get this recorded for Radyo an Gernewegva and it will be too late now for it to be current.

Very late I know, but here is a relatively low quality recorded version. I have had trouble with noise using my own external microphone which I have tried to suppress with filtering in Audacity.



Ottomma rann nowydh kevres "Ebrenn y'n nos" mis-Kevardhu.

Y'n mis ma, yma'n dydhyow an berrha a'n vlydhen. Yma howlsav an gwav 22a mis-Kevardhu pan vydh an howldrevel diworth Kardhinan 0817 ha'n howlsedhes 1617.
Diworth Pluwvaria yn Syllan yth yns an termynow 0821 ha 1626 (pymp mynysenn moy a dhydh) ha diworth Marwyn ogas dhe Bud yns i 0819 ha 1614 (pymp mynysenn le a dhydh). Kardhinan a'n jeves dorles arbennik drefenn eus 8 our poran ynter howldrevel ha howlsedhes.

2000 blydhen kyns Krist, yth o an dydh dhe'n howlsav gwav nebes berra, 0830-1623. Diworth Syllan (49°52') yth esa an jydh 0834-1634 (6ves mis-Genver 2000KK). An le usi an dydh howlsav gwav eth our a-hys a wrussa movya dhe'n north dres an kansvlydhynyow. Yma gans Kardhinan dorles 50°30'.

Yma an planet Yow gweladow y'n ebrenn bora an mis ma, ughel y'n soth kyns an howldrevel. Ev a sev a-dro dhe hanternos, hag a dhrehedhes y vann ughella our po dew kyns an howldrevel.
Meurth ha Gwener a wra omdiskwedhes nebes diwettha. Yow a vydh a-dherag an howl 8ves mis-Meurth 2016, ha Meurth a vydh a-dherag an howl 22a mis-Me 2016.

Yma Gwener yn Libra, nag yw hi labelys. 19ves mis-Kevardhu, 7 eur myttinweyth.

Yma kowas sterennow-koedha an mis ma. Yma an 'Geminids' gweladow diworth 7ves-16ves mis-Kevardhu, ha'ga bann yw 14ves mis-Kevardhu. Nosow an 13ves ha'n 14ves a vydh da aga gweles mars yw an ebrenn kler.
Yma an 'Geminids' temmigow doust ha bilennow diworth planetik Phaethon. Y hyll bos bys dhe 80 anedha gwealdow pub our ha traweythyow moy martesen. Yma an niver ughella dhe 1 po 2 eur, mes nyns yw res gortos difun mar dhiwedhes, ymons i gweladow a-hys an nos.
Gwel astronomynow.com/2015/12/08/get-ready-for-the-geminid-meteor-shower/ dhe gavoes moy a gedhlow.


An loor: kwartron diwettha yw 3a mis-Kevardhu, loer nowydh yw 11a mis-Kevardhu, kynsa kwartron yw 18ves, loer leun yw 25ves – dydh Nadelik. Moy a-dro dhe'n loer leun Nadelikl omma: astronomynow.com/2015/12/18/see-a-rare-full-moon-on-christmas-day/
Yma an lowr nowydh dhe'n bann 'Geminids' ha possybl vydh kavoes erbrenn tewl ragdha.

Yma New Horizons ow mos yn-mes an system howlyek mes kyns henna ev a wra treusnija taklenn grogys Kuiper 2014 MU69 dhe Dy' Kalann 2019.
Data diworth New Horizons a dhiskwedhas 'loskvenydhyow rew' war Bluton, i a welas menydh gans toll orth an penn. Rag an nowodhow a-dro dhodho gwra gweles orth pluto.jhuapl.edu.

Onan an gwella 'resolution' imajys o Bluton dre New Horizons. Gwiasva John Hopkins University, Applied Physical Laboratory

Bys nessa prys ha Nadelik Lowen.

1 comment: